Sfeer en beleving kun je op verschillende manieren bereiken. In een buitenomgeving is architectuur heel voornaam, maar ook planten zijn een enorme sfeerbepaler! Ze brengen kleur, structuur, geur,... Ik inspireer je daarom graag even met een stukje over de mediterrane tuin.
Voor wie me volgt op social media (doen trouwens: facebook - instagram), weet het al: ik ging deze week naar mijn favoriete plantenkwekerij. Kwekerij Bastin ligt net over de grens in Zuid-Limburg (NL). Roger en Linda kweken er met hart en ziel een machtige variatie aan mediterrane planten. Aan hun 300 jaar oude boerderij laten ze je mee genieten in hun tuin waar je heerlijk doorheen kan wandelen en inspiratie op kan doen.
Je krijgt er absoluut een vrolijk geurend vakantiegevoel. De juiste ingrediënten zijn dan ook aanwezig. De vrolijk gekleurde ramen en deuren van de boerderij heten je meteen welkom. Daarna stap je binnen in een waar mediterraan paradijs van witte kiezeltjes, prachtig gekleurde plantenborders en heerlijk geurende kruiden.Met een beetje geluk is de zon ook van de partij!
Mediterrane vibes all over the place dus eigenlijk.
Food is life
Voor wie mij een beetje kent is het overbodig om te zeggen; ik ben dol op eten. Laat het nu net dat mediterrane planten heel vaak eetbaar zijn! Daarnaast geuren ze vaak heerlijk. Zelf heb ik een rozenboog aan de voordeur. Zo fijn om bezoek te ontvangen in deze rozengeur!
Ik vind het leuk dat je iets kan doén met je tuin, behalve er in zitten. 'Mooi' is niet genoeg. Ik wil beléving (je gaat het me nog vaak horen zeggen). Want wat is er leuker dan door je heerlijk geurende tuin lopen en je eigen kruiden kunnen afknippen om te koken, wat besjes eten, een aubergine afsteken of een boeketje bloemen samenstellen voor de gastvrouw van het feestje waarop je bent uitgenodigd,...
Mediterrane planten
We kunnen ze op verschillende manieren definiëren, maar eigenlijk kunnen we mediterrane planten het best beschouwen als planten die van nature voorkomen in de buurt van een zonnige zuidelijke zee. Zonneliefhebbers dus, net zoals ik. Voor de duidelijkheid gaat het niet over de tropische palmen en andere exotica zoals Yucca en bamboe's! Het gaat over lavendel, onze keukenkruiden (rozemarijn, tijm, basilicum, munt,...), Astilbes, Santolina's,...
Winterhard?
Ik hoor het je al zeggen: ja maar die mediterrane planten die houden natuurlijk van warmte. Kunnen die hier wel overleven met onze koude winters? (hoewel, geef toe, de winters hier de laatste jaren ook niet veel meer voorstellen...)
Maar ik heb een interessant antwoord voor je. Want naast kustgebieden, heeft de Mediterranee ook een aantal berggebieden in haar mars. Planten die van nature voorkomen in de mediterrane bergen zijn vooral interessant omwille van hun winterhardheid bij ons. Zo is echte lavendel (Lavandula angustifolia) eigenlijk een bergplant die groeit op 600-1000m hoogte. Ze doorstaan daar met gemak elke winter temperaturen van -30°C.
Ook in Turkije, deel van de Mediterranee, zijn de winters heel wat kouder dan bij ons. Deze planten voelen zich dus juist in hun element bij vriestemperaturen.
Grond
Ik zit hier in Zonhoven, toevallig of niet, op de ideale grond om mediterraan te tuinieren. Zanderig, want daar houden mediterrane planten van.
Vaak wordt ten onrechte gedacht dat à lle mediterrane planten van kalk houden. Vrijwel nergens anders dan in mediterrane streken, zijn de grondsoorten zo extreem zuur of extreem kalkrijk. Planten die groeien op zure grond verschillen erg van die op kalk. In België en Nederland hebben we het geluk de meeste planten bij elkaar te kunnen zetten, omdat de grond vrij neutraal is. Op die manier kunnen we de natuur als het ware een beetje vervalsen.
De makkelijkste mediterrane planten zijn trouwens wél de kalkmiddende. Je kan dus lekker kalk strooien (of kapotte eierenschalen), dat maakt de grond ineens ook fijn los en doorlatend.
Uitzonderingen
Rozemarijn, Cistus en kuiflavendel vormen als echte kustplanten een uitzondering op de voorkeur voor vorst. Cistus en kuiflavendel (Lavandula stoechas) zijn bovendien zuurminnend. En er zijn er nog die liever geen kalk voor hun voeten gestrooid krijgen!
Lees dus altijd even de aanwijzigen. En groepeer je planten dus niet alleen op standplaats (zon, halfschaduw, schaduw), maar ook op bodemtype!
Bij kwekerij Bastin zorgden ze trouwens voor een hele reeks kalktolerante Cistus, speciaal voor de vlijtige kalkstrooier :)
Voorlopig nog geen mediterrane tuin voor mij. Al mijn tijd en aandacht gingen naar de verbouwing van mijn woning. Maar ik nam alvast de essentials mee - ik koos mijn favoriete tijm, rozemarijn, oregano, basilicum, munt (Marokkaanse uiteraard, blijft de beste) en twee soorten salie. Voorlopig in potten op het terras. Maar de meesten kunnen later, wanneer de tuin 'tuinierproof' is, de vaste grond in. En dan worden het heerlijk grote struiken. Investeren noemen ze dat.
Groetjes :)